Profesor Jan Żebrowski

 Pedagog,  urodzony 15 kwietnia 1935 w Zagrobach koło Łomży. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej w Czaplicach podjął naukę w Liceum Pedagogicznym w Łomży i zgodnie z ówczesną praktyką otrzymał w 1954 r. „nakaz pracy” do Pelplina na terenie Wybrzeża Gdańskiego. Pracował tam jako nauczyciel w Szkole Podstawowej nr 1 do 1962 r. z przerwami na odbycie zasadniczej służby wojskowej i studiów w Studium Nauczycielskim w Toruniu, które ukończył z bardzo dobrym wynikiem w zakresie filologii polskiej w 1959r. (skorzystał wówczas z urlopu płatnego przyznanego przez Ministerstwo Oświaty). Następnie jako nauczyciel urlopowany podjął studia (stacjonarne) w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku na Wydziale Humanistycznym, kierunek: pedagogika. Typ słuchacza pracującego zawodowo przed studiami nadawał uczelni specyficzny charakter. W trakcie gdańskich studiów pracował okresowo w Schronisku dla Nieletnich oraz w Państwowym Zaocznym Studium Oświaty i Kultury Dorosłych w Gdańsku.  Studia w WSP w Gdańsku w bardzo dużym stopniu zdecydowały o jego rozwoju naukowym i przygotowaniu do wykonywania zawodu pedagoga-wychowawcy. Wyższa Szkoła Pedagogiczna, przygotowując się do otwarcia Uniwersytetu Gdańskiego, miała poważny dorobek dydaktyczny i naukowy. Pod względem kadrowym i naukowym był to wówczas drugi po Warszawie prężny ośrodek nauk pedagogicznych w Polsce. Początkom pracy naukowej i twórczości Profesora patronowali tej miary pedagodzy- profesorowie a między innymi: Kazimierz Sośnicki, Ludwik Bandura, Romana Miller, Kazimierz Kubik, Stanisław Kowalski, Klemens Trzebiatowski, Kazimierz Podoski, Edmund Harwas i inni. Pracę magisterską (1962) i dysertację doktorską (1969) napisał w WSP pod kierunkiem Prof. R. Miller. Jednym z recenzentów rozprawy doktorskiej- co z dumą podkreśla- był Profesor Aleksander Kamiński. Kontakt z autorem „Kamieni na szaniec” utrzymywał (już po doktoracie) dojeżdżając do Uniwersytetu Łódzkiego, by uczestniczyć w organizowanych przez Profesora konwersatoriach.

Habilitował się na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Gdańskiego w roku 1987. Profesorem tytularnym został w 2004 roku. Z Uniwersytetem Gdańskim związany był od początku jego istnienia, to jest od roku 1970. Wcześniej był wykładowcą  przedmiotów pedagogicznych w Studium Nauczycielskim i WSP w Gdańsku. W latach 1990-1996 (po zmianach ustrojowych) pełnił przez dwie kadencje funkcję dyrektora Instytutu Pedagogiki na Wydziale Nauk Społecznych UG, w wyniku tajnych i w pełni demokratycznych wyborów. Kierował też Zakładem Teorii Wychowania ( 1991-2005). Współpracował z wieloma ośrodkami akademickimi polskimi i zagranicznymi. Staże naukowe : we Francji- Institut National de Recherche et de Documentation Pédagogiques á Paris (1972-1973); Université de Caen (1985), krótsze  staże w Szwecji- Linköping, Sztokholm- 1992; Niemcy- Magdeburg, Hildesheim, Lüneburg- 1998. Od roku 1989 przewodniczący Komisji Pedagogicznej Gdańskiego Towarzystwa Naukowego. W UG pełnił także funkcję przewodniczącego Komisji Pedagogicznej do Spraw Przewodów Doktorskich. Jako nauczyciel akademicki i wychowawca wielu pokoleń młodzieży prowadził również zajęcia dydaktyczne w Szkole Wyższej im. Pawła Włodkowica w Płocku (Filia w Iławie) i w byłej WSP w Bydgoszczy. Ponadto kierował Katedrą Pedagogiki Społecznej w GWSH (2005-2012), oraz Zakładem Podstaw Edukacji WSP w Słupsku (1995-1997). Aktualnie zatrudniony jest w Elbląskiej Uczelni Humanistyczno- Ekonomicznej (od roku 2013) kierując jednocześnie Katerą Pedagogiki Społecznej i Pracy Socjalnej. Specjalizuje się w pedagogice społecznej, teorii wychowania, pedagogice kultury i deontologii nauczycielskiej. Jego dociekania badawcze obejmują także zjawiska patologii społecznej i zachowań dewiacyjnych młodzieży. Upowszechnia wyniki badań dotyczące reformy szkolnictwa francuskiego i polonijnego oraz animacji społeczno- wychowawczej i kulturalnej w środowiskach lokalnych. Wiele miejsca poświęca problematyce edukacji wobec wielokulturowości oraz wielowymiarowości procesu wychowania. Jest autorem ponad 250 prac naukowych i popularnonaukowych . Wypromował dziewięciu doktorów i kilkuset magistrów pedagogiki. Był inicjatorem i głównym organizatorem cyklu konferencji naukowych o zasięgu krajowym a trzykrotnie międzynarodowym pod aktualnym hasłem „Edukacja w społeczeństwie obywatelskim”.

Ważniejsze publikacje książkowe: Kształcenie i sytuacja zawodowa pedagogów, Warszawa 1974; Zawód i osobowość animatorów kultury, Gdańsk 1987; Zawód wychowawcy i kierunki jego specjalizacji, Warszawa 1991; Społeczeństwo- kultura- wychowanie, Płock-Iława  2003 (wydanie II 2009).

Redakcja naukowa i współautorstwo: Z badań nad uczestnictwem w kulturze, Warszawa 1976; Wychowanie a społeczeństwo obywatelskie, Gdańsk 1994; Edukacja a społeczeństwo obywatelskie. Z teorii i praktyki demokratyzacji polskiej szkoły, Gdańsk 1995; Edukacja w społeczeństwie obywatelskim i system wartości, Gdańsk 1996; Edukacja kulturalna w społeczeństwie obywatelskim, Gdańsk 1997; Pedagogika opiekuńcza w okresie demokratycznych przemian, Gdańsk 1998; Rodzina polska na przełomie wieków, Gdańsk 2001 (wydanie III 2006); Zjawiska patologii społecznej i zachowań dewiacyjnych młodzieży, Gdańsk 2001; Animacja kulturalna i społeczno- wychowawcza w środowiskach lokalnych, Gdańsk 2003; Społeczeństwo- opieka- wychowanie, Gdańsk 2004.

Przynależy do wielu organizacji i stowarzyszeń naukowych, rad i komitetów redakcyjnych wydawnictw zwartych i czasopism. Wielokrotnie nagradzany i wyróżniany. Wśród wielu odznaczeń państwowych i regionalnych posiada między innymi: Krzyż Oficerski Orderu odrodzenia Polski, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal Prezydenta Miasta Gdańska, Medal Uniwersytetu Gdańskiego, Medal Pawła Włodkowica w Płocku, Medal Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej w Koszalinie. Ponadto Kapituła Stowarzyszenia Absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego postanowiła z okazji 45-lecia wyróżnić Profesora    J. Żebrowskiego Dyplomem Victoria Honoratus za szczególne zasługi na rzecz pomorskiej inteligencji i społeczności absolwenckiej (wręczenie: grudzień 2015).

Na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego w dniu 9 grudnia 2015 było zorganizowane uroczyste Sympozjum Naukowe zatytułowane „Moje pedagogiczne credo- cztery odsłony gdańskiej pedagogiki” – dla uczczenia jubileuszu 80-lecia urodzin i 60-lecia pracy zawodowej Profesora Jana Żebrowskiego (a także trzech innych profesorów). Wyrazy uznania i wdzięczności za naukowe inspiracje oraz twórcze dokonania Profesorów Jubilatów wyrazili uczestniczący w sympozjum: rektor UG, dziekan Wydziału Nauk Społecznych, dyrektor Instytutu Pedagogiki i kierownicy zakładów, wypromowani doktorzy, zaproszeni goście i cała społeczność studencka (niebawem ukaże się kolejna Księga Jubileuszowa dedykowana Profesorowi).